Szkoła Podstawowa im. gen. Augusta Emila Fieldorfa ps. ,,Nil

Program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego

w Szkole Podstawowej im. gen. A. E. Fieldorfa ps. ,,Nil”

w Bobrowicach

I. Podstawy prawne

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowejz dnia 16 sierpnia 2018r. w sprawie doradztwa zawodowego, w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół oraz w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

II. Założenia ogólne

Program stanowi realizację jednolitej, uwzględniającej etapy rozwojowe uczestników oraz specyfikę szkoły systemowej koncepcji preorientacji i orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego, rozumianych jako:

-  preorientacja zawodowa: ogół działań o charakterze wychowawczym, podejmowanych przez nauczycieli i rodziców, ukierunkowanych na zbliżanie dzieci w wieku przedszkolnym do środowiska pracy;

- orientacja zawodowa: ogół działań o charakterze dydaktyczno-wychowawczym, ukierunkowanych na kształtowanie u uczniów klas I–VI pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji poprzez poznawanie i rozwijanie własnych zasobów oraz nabywanie wiedzy na temat zawodów i rynku pracy;

- doradztwo zawodowe: uporządkowane i zaplanowane działania mające na celu wspieranie uczniów klas VII–VIII w procesie świadomego i samodzielnego podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych.

Doradztwo zawodowe realizowane jest w szkole poprzez prowadzenie zaplanowanych i systematycznych działań mających na celu wspieranie uczniów w procesie podejmowania świadomych decyzji edukacyjnych i zawodowych.

III. Cele preorientacji i orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego

1. Celem preorientacji jest wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

2. Celem orientacji zawodowej jest zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

3. Celem doradztwa zawodowego jest wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy.

IV. Cele szczegółowe– uczeń

1. Preorientacja zawodowa – oddział przedszkolny

Dziecko:

- określa, co lubi robić;

- podaje przykłady różnych zainteresowań;

- określa, co robi dobrze;

- podejmuje działania i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych;

- odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

- podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie, oraz identyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby;

- wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę;

- podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

- opowiada o sobie w grupie rówieśniczej;

- nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej);

- nazywa czynności, których lubi się uczyć;

- opowiada, kim chciałoby zostać;

- na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu;

- podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach, indywidualnie i w ramach działań grupy rówieśniczej.

2. Orientacja zawodowa – klasy I – III

Uczeń:

- opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;

- prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;

- podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;

- podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;

- podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych;

- odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

- podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;

- opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;

- omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;

- opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;

- posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

- uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;

- wskazuje treści, których lubi się uczyć;

- wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich;

- opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;

- planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

- próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

3. Orientacja zawodowa – klasy IV – VI

Uczeń:

- określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;

- wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;

- podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;

- prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców;

- wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje

różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;

- opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;

- podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;

- posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

- wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą;

- wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny

sposób nauki;

- wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;

- samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy;

- opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;

- planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

- próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

4. Doradztwo zawodowe – klasa VII – VIII

Uczeń:

- określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

- rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);

- dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;

- rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;

- rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

- określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;

- określa własną hierarchię wartości i potrzeb;

- wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;

- porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;

- wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;

- uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;

- analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;

- wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;

- dokonuje autoprezentacji;

- analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;

- analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów;

- charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;

- określa znaczenie uczenia się przez całe życie;

-  dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;

- określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;

- identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;

- planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.

V. Cele szczegółowe – rodzice

Cele szczegółowe – rodzice:

 - wyposażenie w wiedzę z zakresu rynku edukacyjnego w najbliższej okolicy – oferty szkół, kształcenie zawodowe, zdobywanie kwalifikacji zawodowych;

- zapoznanie z lokalnym rynkiem pracy;

- uświadomienie o istotnej roli rodziców w procesie przygotowania dziecka do wyborów edukacyjno – zawodowych;

- pomoc w rozpoznawaniu predyspozycji zawodowych dziecka i wspólnym planowaniu drogi zawodowej;

- poznanie źródeł informacji: informatory, publikacje, adresy

VI. Cele szczegółowe – nauczyciele

Cele szczegółowe – nauczyciele:

- umiejętność diagnozowania potrzeb i zasobów uczniów;

- wykorzystywanie wiedzy o uczniu, pomoc w określeniu jego ścieżki edukacyjnej i zawodowej;

- umożliwianie rozwoju zainteresowań i zdolności uczniów;

- realizacja tematów zawodoznawczych;

- wspieranie rodziców w procesie doradczym, udzielanie informacji sugerując pracę ze specjalistą;

-wyposażenie w materiały dydaktyczne, pakiety narzędzi diagnostycznych na poziomie klasy VII i VIII, scenariusze do prowadzenia zajęć z doradztwa zawodowego;

- zapewnienie dostępu do aktualnych informacji z zakresu doradztwa zawodowego;

- analiza losów absolwentów.

VII. Warunki i sposoby realizacji programu

Określone w programie cele są przewidziane do realizacji:

1. w oddziale przedszkolnym na zajęciach edukacyjnych prowadzonych zgodnie z przyjętymi programami wychowania przedszkolnego, w ramach wizyt zawodoznawczych

2. w klasach I – VI na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, na zajęciach z wychowawcą, w ramach wizyt zawodoznawczych

3. w klasach VII – VIII na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego, na zajęciach z wychowawcą, w ramach wizyt zawodoznawczych

VIII. Formy i metody pracy:

- ankiety, kwestionariusze,

- pogadanki,

- zajęcia warsztatowe,

- prezentacje multimedialne,

- konkursy zawodoznawcze,

- spotkania z przedstawicielami instytucji doradczych,

- spotkania z przedstawicielami różnych zawodów np. z rodzicami,

- powiązanie treści programowych przedmiotu ze światem zawodów,

- szkolne wycieczki tematyczne,

- poradnictwo indywidualne i grupowe.

IX. Osoby realizujące program:

- dyrektor szkoły,

- doradca zawodowy,

- nauczyciel bibliotekarz,

- nauczyciel świetlicy,

- nauczyciele przedmiotowi,

- wychowawcy oddziałów,

- instytucje wspomagające: Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Sławnie, Powiatowy Urząd Pracy w Sławnie

X. Działania

XI. Ocena i ewaluacja

Ewaluacja zostanie przeprowadzona na podstawie ankiety ewaluacyjnej skierowanej do uczniów (ocena treści i form przekazywania informacji przez doradcę i nauczycieli), obserwacji własnej i informacji zwrotnych od nauczycieli z realizacji planowych działań, sprawozdania doradcy zawodowego.